3. Het financieel perspectief

In deze voorjaarsnota hebben we de structurele effecten van de jaarrekening verwerkt. Daarnaast zijn onvermijdelijke ontwikkelingen meegenomen en is een grens gesteld aan de bijdragen voor de stijgende kosten van de jeugdzorg, inclusief de nog nader te bepalen vergoeding van de Commissie-Van Ark, de OVA voor jeugd en Wmo, en lokale heffingen. Het was niet nodig een dekkingsplan op te stellen, aangezien het ontstane tekort wordt opgevangen met toekomstscenario's.

De stelposten Groei van de gemeente en Investeringsagenda zijn ingezet voor noodzakelijke investeringen voor een goede groei van de gemeente. Daarnaast zijn een aantal uitbreidingen (de beleidskeuzes noodzakelijk) overgenomen die noodzakelijk worden geacht door het college.

U wordt voorgesteld om de onvermijdelijke ontwikkelingen, jaarrekeningeffecten, indexatie(s), voorstel voor de invulling van de stelpost Groei van de gemeente (formatie) en Investeringsagenda, het dekkingsplan en de uitgangspunten van de begroting (zie bijlage II) te verwerken in de lopende Begroting 2025 en de meerjarenbegroting 2026-2029.

In onderstaande tabellen kunnen afrondingsverschillen zichtbaar zijn. Wij corrigeren deze niet handmatig.

In november 2024 heeft u de begroting 2025 voor de gemeente Purmerend vastgesteld. Sindsdien zijn er door zowel de raad als het college diverse besluiten genomen en hebben zich verschillende ontwikkelingen voorgedaan. In deze voorjaarsnota lichten we deze niet opnieuw uitgebreid toe, maar verwijzen we u naar de betreffende (raads)besluiten. Daarnaast zijn er door uw raad ook een aantal beleidsmatige besluiten genomen, die we financieel afwegen bij de voorjaarsnota. Deze besluiten vormen het vertrekpunt van deze voorjaarsnota.

B1/2. Reeds genomen besluiten college en raad

Sinds het opstellen van deze voorjaarsnota heeft de Raad in totaal 15 besluiten genomen met financiële implicaties. Deze besluiten zijn opgenomen in de bovenstaande tabel en worden in deze nota niet afzonderlijk toegelicht.

Daarnaast is besluit 1608085 van het college opgenomen, betreffende de taakuitvoering toezicht en handhaving energielabel C voor kantoorpanden. Per 1 januari 2023 zijn kantoorgebouwen groter dan 100 m² wettelijk verplicht minimaal energielabel C te hebben. Panden die hier niet aan voldoen mogen sindsdien niet meer als kantoor worden gebruikt. In 2023 en 2024 heeft de gemeente Purmerend zelf toezicht gehouden en gehandhaafd op deze verplichting. Gezien de voortdurende en intensieve aard van deze taak heeft het college besloten om deze in 2025 en 2026 over te dragen aan Omgevingsdienst IJmond. De financiering wordt geregeld via het gemeentefonds. Voor de periode na 2026 wordt op een later moment bepaald hoe hiermee verder wordt omgegaan.

Verder is er een aantal beleidsmatige besluiten genomen door de raad, om bij de voorjaarsnota de financiële consequenties af te wegen. In onderdeel B2 is hier invulling aan gegeven voor de Cultuuurvisie, Woon(zorg)visie en het overzichtsdocument Werk aan de Toekomst.

C. Jaarrekeningeffecten 2024

Onderstaande ontwikkelingen komen voort uit de jaarstukken 2024.

C1/2/3/5. Onderuitputting jaarstukken 2024

Gelet op de financiële krapte in de begroting is bij het opstellen van de jaarrekening 2024 een analyse van het rekeningresultaat uitgevoerd. Zo is gekeken of er sprake is van structurele voordelen die verwerkt kunnen worden in de begroting. De kwaliteit van de ramingen (realistisch ramen) en de uitvoeringskracht zijn hierbij belangrijke punten waarop we toetsen. Ook hier zien we dat er geen extra structurele financiële ruimte meer is in de jaarrekening (de lucht is eruit), behoudens een kleine lijst onderwerpen (leerlingenvervoer, toeristenbelasting, baggeren Beemster en achterstandenbeleid). Het voorstel is deze budgetten te laten vrijvallen ten gunste van de begrotingsruimte.

C4. De Beemster Compagnie (DBC)

In de voorjaarsnota 2024 is rekening gehouden met een winstuitkering uit De Beemster Compagnie, een V.O.F. waarbij zowel de gemeente als BPD Ontwikkeling 50% eigenaar is. Deze verwachting was gebaseerd op het afsluiten van de grondexploitaties Nieuwe Tuinderij Oost en De Keyser welke bezig is met de laatste deelgebieden. De opgenomen raming van € 1 miljoen in 2024 was op basis van de inschatting van het eindresultaat van de grondexploitaties van de Beemster Compagnie (jaarrekening 2023) en is doorgeschoven naar 2025. Per 31 december 2024 is in het MPG een eindwaarde van € 4,56 miljoen opgenomen voor de grondexploitatie van de Nieuwe Tuinderij. Van dit bedrag komt in 2025 50% ten gunste van de gemeente. De verwachting is dat er in 2025 een bedrag van € 2,5 miljoen wordt uitgekeerd aan winst. Dit betekent een toevoeging van € 1,5 miljoen in deze voorjaarsnota.

C6a/6b. Budgetoverheveling 2024-2025

Voor een aantal onderwerpen in de jaarrekening is het nodig dat het budget van 2024 naar 2025 gaat voor de afronding van werkzaamheden. Dit wordt ter besluitvorming aan de raad voorgelegd bij de jaarstukken. Het betreft de volgende onderwerpen (bedragen x € 1.000):

C7. Vrijval kapitaallasten 2024-2025

Op basis van de jaarrekening kunnen de kapitaallasten 2025 worden bepaald. De grote investeringsopgave voor de komende jaren wordt gefaseerd uitgevoerd waardoor er een voordeel op de kapitaallasten ontstaat in 2025. In de begroting houden we jaarlijkse rekening met een ophoging van de stelpost vertraagde investeringen.

D. Jeugd

D1a/b. Ontwikkelingen jeugdzorg

Uit de Najaarsnota 2024 en de Jaarrekening 2024 is een duidelijke stijging van de totale kosten jeugdzorg zichtbaar. Voor de meest kwetsbare jeugdigen en gezinnen in Purmerend die hulp nodig hebben, bieden wij passende ondersteuning. Voor complexe situaties hebben wij specialistische jeugdhulp ingekocht op regionaal niveau. De kosten voor specialistische jeugdhulp worden per gemeente gefinancierd op basis van het aantal jeugdigen dat gebruik maakt van deze hulp. De afgelopen jaren nam het gemiddeld aantal jeugdigen in zorg af, maar in 2024 lijkt deze daling te stagneren. Tegelijkertijd nemen de duur van de trajecten en de complexiteit van de problemen toe, wat resulteert in intensievere, duurdere zorg en langere wachtlijsten. Dit blijft een zorgwekkende ontwikkeling.

Uit de prognose voor 2024 blijkt een kostenstijging van 3,3% ten opzichte van de bijgestelde begroting (exclusief loonkosten). De kosten voor specialistische jeugdhulp blijven stijgen, vooral bij:

• Verblijf: De aantallen stijgen niet hard, maar de kosten wel, mede door kleinschalig wonen;

• Indicaties: Zowel bij duurzame indicaties (langer dan een jaar) als niet duurzame (korter dan een jaar)  nemen de kosten toe door intensievere en langdurigere zorg;

• Maatwerkovereenkomsten: Zorg via maatwerkovereenkomsten laat wederom een stijging in de kosten zien. De toename van de complexiteit van zorg is hier één van de oorzaken van. Daardoor is het gecontracteerde aanbod vaker minder passend bij de zorg die nodig is.

• Gecertificeerde instellingen: De kosten nemen toe, mede door een stijging in aanvragen bij de beschermingstafel door steeds complexere hulpvragen.

Het voorstel is om het budget te verhogen en de structurele taakstelling te schrappen, zodat de jeugdwet en de contracten met zorgaanbieders voor het leveren en voortzetten van specialistische jeugdhulp nageleefd kunnen worden.

Op 30 januari 2025 werd het adviesrapport Groeipijn gepresenteerd door de Deskundigencommissie Hervormingsagenda Jeugd, ook wel de 'Commissie Van Ark' genoemd. In deze voorjaarsnota kiezen wij ervoor om de jeugd te beschermen volgens de conclusies en financiële aanbevelingen van de 'Commissie Van Ark' (die als zwaarwegend advies wordt beschouwd). Het Rijk heeft namelijk aangegeven dat het niet de vraag is of, maar hoe de bevindingen van Van Ark worden overgenomen. Taken en middelen moeten ook op het gebied van jeugd door het Rijk in balans worden gebracht. Om deze reden stellen wij voor om voorlopig niet te bezuinigen op de stijgende jeugdkosten en voorzichtig te zijn met verhogingen aan de batenkant. We kiezen ervoor om gelijke tred te houden met het jaarrekeningeffect. Bij de voorjaarsnota 2025 van het Rijk heeft het kabinet bekend gemaakt gemeenten te compenseren voor de jeugdzorg. Eventuele financiële compensatie wordt op zijn vroegst bij de meicirculaire bekend gemaakt.

E. Onvermijdelijke ontwikkelingen

Hieronder treft u de weergave aan van een aantal ontwikkelingen die voldoen aan het criterium noodzakelijk en derhalve in de begroting 2025 en het meerjarigbeeld (2026-2029) moeten worden verwerkt. De ontwikkelingen kennen veelal een structureel karakter en betreffen bijramingen van bestaande begrotingsposten.

1. Proceskosten belastingen

In 2023 is het aantal bezwaren tegen de gemeentelijke WOZ-waarden aanzienlijk gestegen (van 1.500 in 2022 naar 3.300 in 2023). Dit is voornamelijk te wijten aan de actieve reclamecampagnes van no-cure-no-pay bureaus. Hoewel er in 2024 een daling van het aantal bezwaren is waargenomen, blijft het aantal hoger dan voorheen. Deze toename heeft geleid tot hogere proceskosten dan oorspronkelijk begroot. Om deze kosten op te vangen, is een structurele bijraming van € 130.000 noodzakelijk.

2. Actualisatie regionale bijdrage Jeugd

De gemeente Purmerend draagt 27,28% van de regionale kosten, wat resulteert in een stijging van de benodigde middelen voor de komende jaren. De extra uitgaven zijn essentieel voor het behoud van de regionale samenwerking in de jeugdzorg, wat in de huidige periode van arbeidsmarktkrapte en stijgende zorgkosten van groot belang is.

Sinds 2015 werken de regiogemeenten in Zaanstreek-Waterland samen bij de inkoop van specialistische jeugdhulp. Deze samenwerking is vastgelegd in de gemeenschappelijke regeling Zonder Meer en diverse dienstverleningsovereenkomsten. Recent zijn drie voorstellen gepresenteerd die financiële gevolgen hebben voor de begroting van Purmerend:

1. Inhuur regionale beleidsmedewerker: Vanwege de langdurige afwezigheid van de vaste medewerker is besloten een regionale beleidsmedewerker voor zes maanden in te huren.

2. Voortzetting samenwerking met Levvel afdeling 020: Er is een voorstel om de samenwerking met de afdeling 020 van Levvel voort te zetten. Deze afdeling biedt 24/7 zorg en ondersteuning aan jongeren tussen de 12 en 23 jaar die jeugdhulp ontvangen, met als doel crisissituaties te voorkomen of op te lossen.

3. Extra capaciteit voor inkoop jeugdhulp: Ter voorbereiding op de nieuwe contracten met regionale aanbieders, die op 1 januari 2027 moeten worden afgesloten, is extra capaciteit nodig voor het inkooptraject in 2025 en 2026.

Deze voorstellen zijn noodzakelijk om de regionale samenwerking in de jeugdzorg te behouden, wat van groot belang is gezien de huidige arbeidsmarktkrapte en stijgende zorgkosten. Gemeenten ervaren steeds hogere kosten en tekorten in de jeugdzorg, wat de financiële houdbaarheid onder druk zet. Het is daarom essentieel om te investeren in deze samenwerking om de kwaliteit en toegankelijkheid van jeugdzorg te waarborgen.

3. Inkomstenderving vanwege sluiting Leeghwaterbad, beheer gymrooster en beweegonderwijs Spurd

Spurd heeft diverse werkzaamheden en beleidsmaatregelen die financiële implicaties hebben. Deze worden hieronder toegelicht.

1. Gedwongen sluiting Leeghwaterbad: In verband met noodzakelijke aanpassingen aan de luchtbehandelingskanalen en de installatie van een Warmte-TerugWin-systeem (WTW) moet het Leeghwaterbad tijdelijk sluiten. Deze sluiting leidt tot een verlies aan inkomsten, waarvoor een incidenteel bedrag van € 250.000 wordt aangevraagd.

2. Aanpassing beweegonderwijs: Door tijdelijke veranderingen in het beweegonderwijs op enkele scholen, waaronder vermindering van het aantal lesuren voor bepaalde groepen en inzet van eigen personeel, wordt een negatieve invloed op de inkomsten verwacht. Dit resulteert in een verwachte derving van € 30.000 voor 2025. Het is echter de verwachting dat het aantal lesuren vanaf het schooljaar 2025/2026 weer toeneemt.

3. Beheer gymrooster: Het opstellen en beheren van het gymrooster, voorheen uitgevoerd door de gemeente, wordt vanaf 2025 door Spurd verzorgd. Deze structurele wijziging brengt jaarlijkse kosten van € 9.000 met zich mee.

Deze aanpassingen zijn noodzakelijk om de continuïteit en kwaliteit van de aangeboden diensten te waarborgen. In totaal wordt er voor 2025 een bij te ramen budget van € 289.000 aangevraagd, bestaande uit incidentele kosten voor de sluiting van het Leeghwaterbad (€ 250.000 en het beweegonderwijs (€ 30.000) en de structurele kosten voor het gymrooster (€ 9.000).

4. Uitstel verkoop pand project Samen Sterker

Het project Samen Sterker, waarbij de GGD Zaanstreek-Waterland en de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland hun hoofdkantoren zouden samenvoegen in het pand aan het Prins Bernhardplein in Zaandam wordt niet gerealiseerd in 2025. Hierdoor vindt de verkoop van het huidige GGD-pand aan de Vurehout, waar de GGD momenteel is gehuisvest, niet in 2025 plaats, wat zowel de begrote opbrengsten als de kosten beïnvloedt. De huisvestingskosten voor het nieuwe pand aan het Prins Bernhardplein worden in 2025 nog niet gemaakt, maar de exploitatiekosten voor het pand aan de Vurehout moeten wel dat jaar worden gedragen. Voor de gemeente Purmerend resulteert dit in een extra bijdrage van € 140.950 in 2025. De verkoop van het pand aan de Vurehout wordt nu in 2026 gerealiseerd, wat in dat jaar een incidentele opbrengst oplevert en de deelnemersbijdrage kan verlagen.

5. Taakmutaties, -integratie, - decentralisatieuitkeringen gemeentefonds

In 2024 heeft het college besloten om taakmutaties en decentralisatie- en integratie-uitkeringen uit het gemeentefonds, die een beleidsdoel dienen, niet direct aan de beleidsvelden toe te voegen. Gezien de huidige financiële situatie zijn deze middelen toegevoegd aan het begrotingssaldo. Uit evaluatie is gebleken dat de huidige middelen onvoldoende zijn om de taken uit te voeren. In deze voorjaarsnota worden deze nu aangevraagd om de uitvoering van de onderstaande taken te waarborgen.

Het college stelt voor om voortaan de middelen voor taakmutaties, evenals decentralisatie- en integratie-uitkeringen uit het gemeentefonds die een specifiek beleidsdoel dienen, niet direct op te nemen in het begrotingssaldo, maar deze als reservering te verwerken. Deze aanpak biedt de mogelijkheid om tijdens de begrotingscyclus en de voorjaarsnota een integrale afweging te maken, waarbij de budgetten kunnen worden toegewezen aan het betreffende taakveld.

6. Actualisatie onderhoud civiele kunstwerken (krediet € 2.412.177)

Tijdens de inspecties is de onderhoudstoestand beoordeeld van de onderdelen die in het beheersysteem zijn opgenomen. Hieruit is gebleken dat er sprake is van prijsstijgingen en verschuivingen. Daarom zijn de kredieten voor het jaar 2029 opgenomen en is er een aanvullend beheerbudget voor het IOR geraamd om het gewenste onderhoudsniveau te behouden. De kapitaal- en beheerslasten voor deze maatregelen zijn structureel verwerkt in deze voorjaarsnota.

7. Sloop opstallen gemeente Wagenweggebied (krediet € 230.000)

De gemeente bezit 3 panden in het Wagenweggebied: 2 woningen aan de Wagenweg en het pand aan Wherekant 27-30. Ze verkeren in bouwkundig zeer matige staat en dienen te worden gesloopt om de veiligheid in de omgeving te waarborgen. Momenteel worden de woningen via een leegstandbeheerder verhuurd op basis van een bruikleenovereenkomst met een opzegtermijn van één maand.

Met de voorgenomen sloop vervallen zowel de exploitatie- als de beheerslasten. Voor de uitvoering van de sloop is een krediet van € 230.000 benodigd. De kapitaalslasten die hieruit voortvloeien kunnen worden gedekt door de wegvallende exploitatiekosten, waardoor de geactiveerde sloopkosten enkel rentelasten met zich meebrengen.

8. Woonrijp maken Helsinkihaven 3a e.v. (Steltenloper 2)

Bij de verkoop van het perceel Helsinkihaven 3a (Steltenloper 2) is onvoldoende rekening gehouden met het reserveren van een budget voor het woonrijp maken van de grond rondom het gerealiseerde pand. Het gebouw staat gedeeltelijk in de achterliggende sloot, wat inhoudt dat er nog aanzienlijke hoeveelheden grond moeten worden verwijderd om de watergang vrij te maken. Hiervoor is en budget van € 60.000 noodzakelijk.

9. Gemeenteraadsverkiezingen 2026

In 2026 vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats, waarvoor de griffie activiteiten organiseert. Volgens de systematiek worden de kosten voor deze activiteiten niet vooraf in de begroting opgenomen, maar worden ze naderhand via de voorjaarsnota voor het betreffende jaar opgevoerd. De kosten voor de voorbereidingen en uitvoering van de verkiezingen bedragen in totaal € 122.000. In 2025 zijn de kosten voor het interesseren van inwoners voor politiek werk € 12.000, en in 2026 zijn de kosten voor onder andere communicatie, verkiezingsdebatten, stemhulp en devices voor raads- en commissieleden € 110.000.

10. Actualisatie bedrijfsvoeringsbudgetten

Bij de actualisatie van enkele onderdelen binnen de overhead zijn een aantal zaken geconstateerd die aanpassing van de begroting vragen:

Actualisatie tegemoetkoming zorgverzekering

Sinds enkele jaren zijn gemeenten op grond van de CAO Gemeenten artikel 3.24 verplicht om een jaarlijkse tegemoetkoming in de zorgverzekering te verstrekken aan al hun ambtenaren. Deze tegemoetkoming bedraagt € 168 per jaar voor medewerkers met een salaris boven de hoogste periodiek van schaal 6, en € 296 per jaar voor medewerkers met een salaris gelijk aan of lager dan de hoogste periodiek van schaal 6.

Tot nu toe is het budget voor deze onvermijdelijke kostenpost niet afgestemd op het aantal medewerkers, wat heeft geleid tot een aanzienlijk verschil tussen het beschikbare budget en de werkelijke uitgaven. Dit verschil kan niet langer worden opgevangen door andere budgetten. Daarom wordt er een structureel bedrag van € 45.000 aangevraagd om deze kosten te dekken.

Actualisatie budget ARBO dienst/ bedrijfsarts

Begin 2024 is een aanbesteding gestart voor een nieuwe arbodienst/bedrijfsarts. Het toenemende tekort aan beschikbare bedrijfsartsen en de stijgende tarieven op de arbeidsmarkt resulteren in een extra structureel benodigd budget van € 68.000 om de verhoogde kosten te dekken.

Actualisatie verzekeringen en juridische procedures

De afgelopen jaren zijn de kosten voor de aansprakelijkheidsverzekering van de gemeente Purmerend aanzienlijk gestegen. Deze premie is gekoppeld aan het aantal inwoners, wat leidt tot hogere kosten naarmate het inwoneraantal toeneemt. Daarnaast zijn de indexeringen hoger uitgevallen dan oorspronkelijk in de begroting was voorzien, wat verdere budgettaire aanpassingen noodzakelijk maakt.

Bovendien is het budget voor juridische procedures niet langer toereikend. Dit komt door een toename in zowel het aantal juridische zaken als de complexiteit van de procedures. Het afgelopen jaar heeft aangetoond dat de huidige budgettering onvoldoende is om alle kosten op dit gebied te dekken.

Daarom wordt er een structurele verhoging van € 145.000 per jaar aangevraagd om deze tekorten op te vangen.

Actualistatie accountantskosten door groei aantal specifieke uitkeringen (SPUKS)

In 2022 heeft de gemeente Purmerend de aanbesteding voor de accountantskosten gegund aan BDO Accountants. We zien een toename van de kosten die samenhangen met de toename van het aantal te controleren regelingen door de accountant. Dit heeft geleid tot een structurele verhoging van het benodigde budget met € 70.000 per jaar.

11. Inzet tijdelijke formatie versneld uitfaseren eDOCS en Decos en overzetten naar het Zaaksysteem (formatie tijdelijk 6 fte)

De gemeente Purmerend maakt momenteel gebruik van eDOCS en Decos voor documentbeheer. Deze systemen worden vanaf oktober 2025 niet meer ondersteund, waardoor het noodzakelijk is om het archief versneld over te zetten naar het Zaaksysteem. Deze migratie vereist tijdelijke extra inzet van informatie- en functioneel beheerders (6 fte) gedurende 6 maanden. De totale benodigde middelen voor 2025 voor deze extra inzet bedragen incidenteel € 276.000.

12. Benodigde intensiveringen bedrijfsvoering en dienstverlening (krediet € 966.000)

Gemeenten moeten strategisch investeren in ICT-oplossingen die zowel continuïteit waarborgen als innovatie stimuleren. Dit vereist een balans tussen het onderhouden van bestaande systemen, het verbeteren van ICT-oplossingen en het inzetten op radicale vernieuwing. Door de toenemende complexiteit van ICT-systemen, waarbij zowel cloud- als on-premise omgevingen beheerd worden, is specialistische kennis en meer personeel noodzakelijk. Op 10 april is er een werkbijeenkomst gehouden waarin de huidige ontwikkelingen werden besproken en de noodzaak van de investering werd toegelicht. We merken dat het aantal wettelijke eisen op het gebied van ICT, privacy en informatieveiligheid op verschillende niveaus aanzienlijk toeneemt waardoor onderstaande budgetten nodig zijn.

• Professionele IV-organisatie: Het doel is om interne kaders en richtlijnen vast te stellen rondom informatievoorziening (IV), kunstmatige intelligentie (AI) en de inzet van bepaalde technieken, zodat de projecten sneller kunnen verlopen. Daarnaast merken we dat het aantal wettelijke eisen op het gebied van ICT, privacy en informatieveiligheid op verschillende niveaus aanzienlijk toeneem en is het doel om onze interne kennis vergroten, zodat de gemeente minder afhankelijk is van inhuur.

• Toegang tot de juiste informatie: Het trainen van medewerkers en ketenpartners in het toepassen van informatievoorziening, het digitaliseren van informatie, het zorgen voor actuele en toegankelijke data voor inwoners en ondernemers en openbaar maken van informatie.

• Moderne werkplek: Het voorzien van medewerkers van de juiste devices, autorisaties en inrichting van Microsoft365, zodat ze hun werk efficiënt en rechtmatig kunnen uitvoeren met de juiste toegang tot informatie.

13. Aframen dividend Stadsverwarming (SVP)

Op 24 december 2024 heeft SVP de aandeelhouder geïnformeerd over het bijgestelde verwachte resultaat voor 2025, dat € 100.000 positief is (zie raadsmemo 1607653). Dit resultaat heeft invloed op de gemeentelijke begroting van 2026, aangezien dividenden doorgaans in het jaar na exploitatie worden uitgekeerd. In de begroting van 2026 was rekening gehouden met een dividend van SVP van € 700.000. Gezien de huidige winstverwachtingen over 2025 is het onwaarschijnlijk dat er dividend beschikbaar is. Daarom zijn ook de dividendinkomsten voor de jaren 2027 en 2028 in de voorjaarsnota 2025 naar beneden bijgesteld.

14. Actualisatie risicoprovisie Stadsverwarming (SVP)

In de aandeelhoudersovereenkomst is bepaald dat de gemeente een risicoprovisie van 1% van de hoofdsom ontvangt voor de borgstellingen. Op 3 december 2024 is ingestemd met een garantstelling voor een nieuwe lening van € 20 miljoen aan SVP, noodzakelijk voor het aflossen van bestaande schulden en het financieren van nieuwe investeringen (raadsmemo 1605911). In de meerjarenraming van SVP is de verwachting opgenomen dat SVP zowel in 2025 als in 2026 € 10 miljoen per jaar zal moeten lenen. Deze ontwikkelingen leiden tot een bijstelling van de risicoprovisie in de voorjaarsnota.

15. Functie inpassingen ambtelijke organisatie

Het aantal aanvragen voor functie-inpassingen is recentelijk aanzienlijk gestegen, wat vaak resulteert in het plaatsen van functies in hogere salarisschalen. Deze stijging is het gevolg van veranderingen in takenpakketten, de uitbreiding van teams en groei van de gemeente. Aangezien de beschikbare vacatureruimte niet langer toereikend is om deze inpassingen te dekken, is vanaf 2025 een structureel budget van € 400.000 noodzakelijk. Dit bedrag is berekend op basis van 0,5% van de loonsom.

F. Uitgangspunten en indexering

Het gemeentefonds moet ieder jaar groeien, ook als er niets aan het takenpakket verandert. Niet alleen om inflatie op te vangen, maar ook omdat de bevolking groeit en vergrijst. Hiervoor is een normeringssystematiek. Voorheen was de groei van het gemeentefonds gekoppeld aan de groei van de rijksuitgaven. Inmiddels is er een nieuwe systematiek ingevoerd: de groei van het gemeentefonds is nu gekoppeld aan de groei van het bbp, waarbij de indexatie wordt gesplitst in een volumedeel en een prijsdeel. De stelpost loon- en prijsontwikkeling was bij de begroting 2025 niet op het gewenste niveau en nagenoeg nihil. Bij de septembercirculaire (raadsbrief 1602661) is de stelpost opgehoogd door een hogere inflatieverwachting en volumegroei. In deze voorjaarsnota worden de claims ten laste van deze reservering aan de raad ter besluitvorming voorgelegd en is hiermee vrijwel nul.

1/2. Toepassing OVA op contracten jeugdzorg en WMO

De gecontracteerde zorg Jeugd en Wmo is gekoppeld aan de Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling (OVA). Deze index is in 2025 voor 4% opgenomen in de begroting, maar komt op 5,19% uit. Dit verschil van 1,19% komt extra ten laste van 2025 en verder.

3. Areaalwijzigingen nieuwbouw en herinrichting wegen

Vanwege nieuwbouw en herinrichting van wegen zijn overdrachtsdossiers ingediend voor nieuw areaal en wijzigingen in het bestaande areaal. Dit betreft de overgedragen gebieden Baanstee Noord fase 2, Brantjesstraat, Julianastraat, Kooimanpark, Kop van West (delen) en Wheerlicht. Voor het beheer van dit areaal is jaarlijks € 23.000 benodigd.

4. Actualisatie nota Duurzaam Vastgoedbeheer (krediet € 812.858)

In 2023 is de nota Duurzaam Vastgoedbeheer vastgesteld. Het blijkt noodzakelijk om een (andere) indexatie toe te passen en enkele aanpassingen te doen aan de planning en de kosten van de maatregelen. In hoofdlijnen ziet dit er als volgt uit:

• Indexering bestaand beleid duurzaamheidsnota, van CBS naar BKK prijspeil (januari 2025)

• Wijzigingen in de planning door aankomende bestuurlijke afweging (Violenstraat 6) en conflicterende werkzaamheden (Waagplein 1).

• Toepassing indexatie op ‘Voortdurend verduurzamen’ exploitatie overige lasten.

• Opvoeren en naar voren halen van investeringen die in 2023 nog buiten de meerjarenbegroting vielen, maar waar het eerste gedeelte van de investering wel al beschikbaar gesteld was.

5. Actualisatie kosten software

De versaaSing (software die als een online dienst wordt aangeboden) van applicaties, de gewijzigde licentiestructuur en de toename van het aantal licenties door de groei van de organisatie leiden tot een structurele stijging van de softwarekosten. Deze prijsstijgingen zijn vooral merkbaar bij softwarepakketten die door de hele organisatie worden gebruikt, zoals Adobe, SmartDocuments en het Zaaksysteem. Om deze kosten te dekken en de continuïteit van de gemeentelijke ICT-systemen te waarborgen, is een structurele verhoging van het ICT-budget met € 180.000 noodzakelijk.

6. Actualisatie lokale heffingen

De opbrengsten uit belastingen en leges worden verhoogd met 3,3%, gebaseerd op de consumentenprijsindex (CPI) van het CBS. Dit is hoger dan wat was ingecalculeerd in de begroting, wat resulteert in een bijraming van € 387.000 in 2026, oplopend naar € 406.000 in 2029.

7. Dekking uit stelpost loon- en prijsontwikkeling (LPO)

Voorgaande onderdelen kunnen worden gedekt uit de beschikbare ruimte op de stelpost LPO, waardoor de begrotingsruimte niet wordt aangesproken. De verwachting is dat in de meicirculaire 2025 op dit onderdeel nog enige aanvullende ruimte biedt, zodat de stelpost weer op niveau kan worden gebracht voor toekomstige ontwikkelingen.

G. Groei van de gemeente (formatie)

In de programmabegroting 2025 is een stelpost organisatie groei van de gemeente opgenomen (regel G7). Purmerend groeit en daarmee ook de opgave van de organisatie.

1. Uitbreiding formatie strategisch beheerder areaal (formatie 1 fte)

De voorbereiding op de overdracht van wegen, bomen en civiele constructies van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) is een tijdrovend proces. In de afgelopen 2 jaar zijn zoveel mogelijk gegevens verzameld om een duidelijk overzicht te krijgen van het over te nemen areaal. Voor diverse onderdelen, zoals bomen en asfalt, worden momenteel onafhankelijke kwaliteitsonderzoeken uitgevoerd. Om een soepele overdracht te waarborgen en de continuïteit te garanderen, is het essentieel om de bezetting voor dit proces op peil te houden. De voorgestelde uitbreiding van de formatie met 1 fte kan worden gedekt uit de stelpost 'groei van de gemeente'.

2/3. Uitbreiding formatie HR medewerker (formatie 0,68 fte) en specialist salarisadministratie (formatie 0,89 fte)

Door recente wijzigingen in landelijke wet- en regelgeving en cao-afspraken worden onze arbeidsvoorwaarden steeds complexer, zowel in inhoud als uitvoering. De implementatie van deze veranderingen vergt aanzienlijke tijd voor onderzoek en aanpassingen aan ons personeelshandboek, wat een uitbreiding van de formatie noodzakelijk maakt. Specifiek is er behoefte aan een HR-medewerker (0,68 fte). Naast de investering in de toekomstige arbeidsvoorwaarden, is er sprake van een achterstand in de uitvoering van de huidige arbeidsvoorwaarden, met name op het gebied van het loongebouw. Het aantal verzoeken om functie-inpassingen is aanzienlijk toegenomen, terwijl tegelijkertijd sprake is van achterstallig onderhoud. Hiervoor is uitbreiding van formatie met 0,89 fte nodig (specialist salarisadministratie). De uitbreidingen kunnen worden gedekt uit de stelpost 'groei van de gemeente'.

4. Uitbreiding formatie fiscaal juridisch medewerker (formatie 1 fte)

De afgelopen jaren zijn de bezwaren tegen de gemeentelijke belastingen en Waardering Onroerende Zaken (WOZ) in het bijzonder explosief toegenomen. De formatie is niet meegegroeid met de stijging van het aantal bezwaren. Om deze verhoogde werkdruk op te vangen en een zorgvuldige afhandeling van de bezwaren te waarborgen, is het noodzakelijk om de formatie uit te breiden met 1 fte. Deze uitbreiding kan worden gefinancierd uit de stelpost 'groei van de gemeente'.

5. Uitbreiding formatie servicemanager ICT (formatie 1 fte)

Om de belangrijkste ICT-werkprocessen, zoals Service Level Management en Incident- en Change Management, effectief te monitoren en te waarborgen, is het essentieel om deze processen goed te beleggen binnen de organisatie. De huidige formatie biedt hiervoor onvoldoende capaciteit. Het creëren van een nieuwe functie van Servicemanager draagt bij aan het verhogen van de dienstverlening. Benchmarkonderzoeken tonen aan dat de rol van Servicemanager cruciaal is binnen gemeentelijke ICT-structuren. Daarom is het voorstel om de formatie uit te breiden met 1 fte voor de functie van Servicemanager. Deze uitbreiding kan worden gedekt uit de stelpost 'groei van de gemeente'.

6. Uitbreiding formatie ondersteuning organisatie

In de afgelopen jaren is de gemeentelijke organisatie aanzienlijk gegroeid, wat heeft geleid tot een toename in het aantal medewerkers per team. Momenteel geven veel teammanagers leiding aan 30 tot 60 medewerkers, wat resulteert in beperkte bereikbaarheid en een verhoogde werkdruk. Om deze uitdagingen aan te pakken, gaat de directie in de komende periode in gesprek met teammanagers om hun behoeften te identificeren. Deze gesprekken zijn bedoeld om te onderzoeken hoe de werkdruk kan worden verlicht en de bereikbaarheid kan worden verbeterd. Het is te verwachten dat het implementeren van de nodige maatregelen extra financiële middelen vereist. Daarom is er vanaf 2026 een structureel bedrag van € 300.000 opgenomen in de begroting om deze verbeteringen te realiseren.

7. Dekking uit stelpost 'groei van de gemeente' (formatiegroei)

In de programmabegroting 2025 is een stelpost organisatie groei van de gemeente opgenomen. Purmerend groeit en daarmee ook de opgaven van de organisatie. Voor 2026 is in beeld gebracht waar de groeiknelpunten in de organisatie zitten: meer ondersteuning door groei in de organisatie en intensivering areaal. Door het honoreren van deze knelpunten is de stelpost voor de dekking groei nagenoeg nihil voor de komende jaren.

H. Investeringsagenda

In de Investeringsagenda worden uitbreidingsinvesteringen in beeld gebracht die nodig zijn voor de groei van de gemeente. In de begroting is een stelpost opgenomen om jaarlijks een voorstel aan de raad te doen voor groei-gerelateerde investeringen. Ook in deze voorjaarsnota zitten concrete voorstellen voor de Investeringsagenda jaarschijf 2026. Het criteria voor het jaarlijkse voorstel is dat het uitbreidingsinvesteringen betreft die zijn benoemd in de Investeringsagenda, de middelen nodig zijn om te starten met de investeringen dan wel borging van cofinanciering verkregen voor ruimtelijke ontwikkelingen in onze gemeente. De onderdelen 3, 4, 7, 9, 10 en 11 zijn voorgenomen investeringen. Voor deze investeringen geldt dat ze na uitwerking met een afzonderlijke kredietaanvraag aan de raad worden aangeboden. Pas nadat de raad een investeringskrediet heeft geautoriseerd kunnen verplichtingen worden aangegaan.

Door de actualisatie van het IHP2025 is er in de eerste jaren sprake van vrijval, die een bijdrage levert aan het begrotingssaldo. In 2028 wordt de vrijval toegevoegd aan de stelpost investeringsagenda. Bij de programmabegroting 2026 zal worden bezien of een schijf 2029 kan worden toegevoegd.

1. Actualisatie IHP 2025 (krediet € 46.276.136)

Op 27 maart 2025 heeft de raad een nieuw Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP, raadsbesluit 1607956) vastgesteld. Dit plan is opgesteld samen met schoolbesturen en kinderopvangorganisaties. Er is een gezamenlijke koers uitgezet hoe de gemeente de huisvestingsopgave vorm gaat geven. Hierbij is inzichtelijk gemaakt wat er nodig is om binnen de wijken en de  dorpen en de diverse gebiedsontwikkelingen de toekomstige huisvestingsopgave voor onderwijs, kinderopvang en bewegingsonderwijs te realiseren. Het IHP 2025 is een belangrijke verbetering ten opzichte van het IHP 2021 omdat het volledig aansluit op de ontwikkeling van Purmerend 2040, IKC vorming, de zorg voor afdoende bewegingsonderwijs naar de wettelijke normen en is afgestemd op de staat van het bestaande vastgoed.

Het huidig IHP heeft een kredietomvang van 2024-2028 van afgerond € 118 miljoen (onderwijs, kinderopvang en bewegingsonderwijs). Het nieuwe IHP heeft een omvang van afgerond € 167 miljoen voor investeringen met realisatie t/m 2030.

In totaliteit wordt er € 46,3 miljoen extra krediet aangevraagd. Diversen kredieten zijn geactualiseerd naar de laatste inzichten en een inschatting van de grondkosten van de locatie. Het merendeel van het nieuw aangevraagde krediet heeft nog geen kapitaallasten in de begroting omdat de oplevering na 2029 is gepland. De specificatie van het IHP is in totaal:

Daarnaast zijn ook de ramingen voor tijdelijke huisvesting en sloopkosten geactualiseerd. Dit leidt tot vrijval aangezien de planning zodanig is gemaakt dat er geen tijdelijke huisvesting nodig is.

2. Centrum Riekstraat (krediet € 575.000)

Voor de BOL locatie Riekstraat was het oorspronkelijk plan dat het maatschappelijk centrum op deze plek zou worden ontwikkeld en gerealiseerd door een woningcorporatie. Vervolgens zou het centrum worden gehuurd door Clup Welzijn ten behoeve van het kind- en tienercentrum. Inmiddels is duidelijk dat de corporatie niet gaat bouwen en dat de locatie getenderd gaat worden met een programma van middeldure koopwoningen. De daarin te realiseren maatschappelijke ruimte wordt daarom niet meer gehuurd, maar gekocht door de gemeente. Daarvoor is het nodig het budget voor de huurpenningen om te zetten in kapitaallasten. We gaan uit van realisatie eind 2027 en kapitaallasten vanaf 2028. De dekking kan worden gevonden door verlaging van het budget voor de huur zoals dit in de programmabegroting 2023 beschikbaar is gesteld.

3. Nieuwbouw Nachtopvang Waterlandkwartier (krediet € 8.378.000)

De gemeente Purmerend regelt de maatschappelijk opvang voor dakloze inwoners van Purmerend en de regiogemeenten in Waterland. Het aantal dak- en thuislozen in deze regio neemt toe, zo ook de druk op de nachtopvang. De resultaten van de daklozentelling 2023 onderschrijft dit, waarbij het totaal van 314 mensen in regio Waterland als dak- en thuisloos zijn geregistreerd. Dit zijn er meer dan in 2022 (168). Daarnaast hebben we nog te maken met de veranderende richtlijnen uit Den Haag. De afgelopen jaren zijn de 3 plekken per kamer teruggebracht naar 2 plekken per kamer. Hierdoor hadden we al snel minder plekken beschikbaar dan beoogd. Als laatste zien we ook een stijging in het aantal inwoners in Purmerend en omliggende gemeenten. De nachtopvang is op dit moment nog niet ingericht op de toenemende vraag.

De huidige locatie Zeevangstraat is groot circa 850 m2. Deze wordt nu verbouwd om het nog tijdelijk vol te houden. De locatie wordt in het kader van het Waterlandkwartier herontwikkeld. Er is behoefte aan een nieuwe en grotere locatie. Voorlopig wordt uitgegaan van 2.000 vierkante meter. Deze behoeftevraag wordt door het projectteam Waterlandkwartier in de ontwikkeling van de kavels van het Waterlandkwartier meegenomen zodra er krediet beschikbaar is. Aan de raad wordt gevraagd het krediet hiervoor op te nemen in de Investeringsagenda.

4. Woonzorgvoorziening Jaagweg (krediet € 11.300.000)

De raad heeft op 28 november 2024 (reg. nr. 1602659) besloten om het college opdracht te geven Jaagweg 15 en 16 uit te werken als locatie voor een 24-uurs woon zorgvoorziening voor maximaal 35 personen. Conform de quickscan businesscase is het voorstel een locatie te ontwikkelen door de gemeente of een woningbouwcorporatie en de locatie te verhuren aan een (te subsidiëren) zorgpartij. Om het plan verder te ontwikkelen is duidelijkheid over het beschikbaar zijn van een krediet nodig. Voor de aanwending van het krediet wordt op een later moment een raadsvoorstel aangeboden met een voorlopig ontwerp. Het uitgangspunt hierbij is dat de kapitaallasten en eigenaarslasten vanaf ingebruikname worden gedekt door de huuropbrengsten van de zorgpartij. In de jaren voor ingebruikname komt de rentelast ten laste van de stelpost Investeringsagenda. Indien de zorgvergoedingen erin resulteren dat de benodigde huur niet kan worden betaald, dan moet het tekort worden aangevuld vanuit het budget beschermd wonen. Dit wordt uitgewerkt in de op te stellen businesscase van de woonzorgvoorziening aan de Jaagweg.

5. Verduurzaming Werf en Milieustraat (krediet € 1.750.000)

Op 27 maart 2025 heeft de raad besloten tot een extra krediet voor het verduurzamen van de nieuwe werf en milieustraat (raadsbesluit 1608736). Voor het volledig beeld van de Investeringsagenda wordt dit krediet in deze lijst meegenomen.

6. Parkenplan: verlichting Leeghwaterpark (krediet € 105.000)

Op 6 februari 2025 is een amendement aangenomen op het raadsvoorstel Definitief ontwerp Leeghwaterpark (reg.nr. 1605967) over faunavriendelijke verlichting en detectie langs het hele recreatielint. Voor het volledig beeld van de Investeringsagenda wordt het aanvullende krediet hiervoor in deze lijst meegenomen.

7. Parkenplan: Dwarsgouwpark (krediet € 2.200.000)

Op 30 juni 2021 heeft de raad het Parkenplan 2021-2040 vastgesteld als richtinggevend kader voor opwaardering van de wijkparken en het stadspark. De parken zijn de groene longen van de stad en belangrijk voor de leefbaarheid. Door de klimaatontwikkelingen, de noodzaak voor biodiversiteit, de verdichtingsopgave, maar ook door verandering in wensen van gebruikers en hun behoefte om de drukte van de stad te ontvluchten en te bewegen, wordt de noodzaak van kwalitatief goede groene en recreatieve plekken belangrijker. Parken worden steeds meer gezien als de ‘parels van de stad’. Ze worden gebruikt voor ontspanning, beweging en ontmoeting en dienen als belangrijk middel voor het tegengaan van hittestress in de stad, voor het vasthouden en bergen van water en voor ecologie. Het plan is de parken voor 2040 op orde te hebben. Het Kooimanpark, Park De Noord en Leeghwaterpark waren als eerste parken aan de beurt. Nu komt het park De Dwarsgouw. Deze wordt uitgevoerd als onderdeel van de grondexploitatie Wheermolen-Oost. In de grondexploitatie is een bijdrage ingerekend vanuit kostenverhaal/algemene dienst omdat de aanpassing van het park niet alleen de gebiedsontwikkeling ten goede komt maar ook de bestaande omgeving. Omdat de aanpassingen aan het park ter hand worden genomen is het belangrijk de cofinanciering hiervan uit de Investeringsagenda te borgen. Er zijn geen middelen kostenverhaal beschikbaar. De bijdrage die in de grondexploitatie is ingerekend is geïndexeerd met 3 jaar 3%.

8. Fietsnetwerk 2026 (krediet € 500.000)

In 2023 is een plan opgesteld om de kwaliteit en het comfort van fietspaden in Purmerend te verbeteren, door -in combinatie met onderhoudswerkzaamheden- tegelverhardingen te vervangen door asfaltverhardingen. Vanuit de overgebleven fietspad tracés worden er een aantal opgenomen in reeds overkoepelende ontwikkel- en beheerprojecten. Gezien de beschikbare uitvoeringscapaciteit hebben we de projecten verdeeld over een realisatietermijn van vier jaar, 2024-2028. Onder deze projecten vallen onder andere fietspaden rond de Churchillaan, Koogsingel en Linneauslaan. Voor de exacte volgorde van realisatie vindt nog afstemming plaats met de beheerplannen. Inmiddels zijn enkele tranches hiervan uitgevoerd. Voor 2025 zijn de fietspaden aan de Churchilllaan geprogrammeerd; hiervoor is dekking aanwezig. Het voorstel is om in 2026 een nieuwe tranche te programmeren. Daarbij gaat het om de fietspaden aan de Persijnlaan en aan de Koogsingel, waarvoor onderhoud nodig is. Er wordt net als vorig jaar een krediet van € 500.000 gevraagd, bestaande uit € 100.000 voorbereidingskosten in 2025 en € 400.000 realisatiekosten in 2026. Gerekend wordt met een VRA bijdrage (VervoersRegio Amsterdam) van € 100.000.

9. Herinrichting Purmerenderweg (krediet € 4.000.000)

Voor Zuidoostbeemster is een verkeersonderzoek uitgevoerd (2024) als nadere uitwerking van de Dorpsontwikkelingsvisie 2040, zoals door de gemeenteraad van de voormalige gemeente Beemster is vastgesteld. Dit in relatie tot de diverse gebiedsontwikkelingen die hier spelen.

Uit dit verkeersonderzoek komt duidelijk naar voren dat het dringend gewenst is om het sluipverkeer op de Purmerenderweg aan te pakken, omwille van de verkeersveiligheid en leefbaarheid in Zuidoostbeemster (ZOB). Dit behoeft nog nadere technisch-beleidsmatige uitwerking. Ook een herinrichting van het wegprofiel is wenselijk, zo blijkt uit het verkeersonderzoek.

In 2026 is verhardingenonderhoud aan grote delen van de Purmerenderweg gepland. Mede gelet op de ontwikkeling van de schoollocatie ZOB de komende jaren is een meer verkeersveilige verkeerssituatie op de Purmerenderweg dringend gewenst. Voorzien is dat deze nieuwe schoollocatie omstreeks 2028 wordt opgeleverd.

De voorlopige raming voor de herinrichting is € 4 miljoen. Dit moet verder uitgewerkt worden in combinatie met de ontsluiting van de schoollocatie. Vooralsnog gaan we hierbij uit van de volgende dekkingsopzet:

Vanuit De Beemster Compagnie komt € 1,4 miljoen voor de aanpak van de Purmerenderweg. Verder wordt gerekend met 20% subsidie van de VRA. Het krediet voor groot onderhoud is € 620.000. Voor dat deel worden de afschrijvingslasten onttrokken aan de reserve IOR.

10. Parkeergarage Schapenmarkt (krediet € 15.435.000)

In het kader van de gebiedsontwikkeling Schapenmarkt is de bestuurlijke wens om een parkeergarage te realiseren. Voor de nieuwe situatie heeft het college gevraagd om een programma waarbij de genoemde 166 autoparkeerplaatsen worden gecompenseerd in de gebouwde gemeentelijke parkeergarage. Daarnaast moet in het plangebied worden voorzien in parkeerplaatsen voor het te bouwen hotel en de appartementen. Het aantal parkeerplaatsen voor de garage is nu gesteld op 196 parkeerplaatsen. Hierbij is rekening gehouden met 30 extra parkeerplaatsen ten opzichte van de huidige situatie die moeten worden bekostigd door de ontwikkelende marktpartijen. In een massastudie is bekeken of dit ook realiseerbaar is. In het geval dat de parkeergarage over de nu aanwezige Nieuwstraat wordt gebouwd, lukt dit. De definitieve plannen en aantallen worden na de ontwerpfase aan u voorgelegd.

De berekening van de kosten van de parkeergarage is opgenomen in de parkeerexploitatie die onderdeel uitmaakt van de gebiedsexploitatie Schapenmarkt en leidt tot de volgende kredieten:

• Grondkosten: 1.735.000

• Garage: 13.700.000

De dekking van de kapitaallasten wordt vooruitlopend op de definitieve uitwerking nu gevonden in de verlaging van de storting in de parkeerreserve. Een en ander overeenkomstig met het raadsbesluit Vaststellen grondexploitatie Schapenmarkt (1605488).

11. Openbare ruimte Schapenmarkt (krediet € 4.853.000)

Binnen het programma Binnenstad is onderzoek verricht en heeft een brede participatie plaatsgevonden op de vraag welke voorzieningen in de binnenstad van Purmerend een aanvulling kunnen zijn op het bestaande aanbod. Hieruit bleek dat met name een aantrekkelijke plek waar mensen elkaar (gratis) kunnen ontmoeten een goede aanvulling zou zijn. Om deze reden wordt de ontwikkeling van de nieuwe gemeentelijke parkeergarage op de Schapenmarkt -waar de raad toe heeft opgeroepen via een aangenomen amendement op 25 oktober 2019 - gecombineerd met het opwaarderen van de openbare ruimte van het historische Bolwerk en de achtergelegen singel. Hiermee ontstaan ook sterkere verbindingen tussen deze deelgebieden en neemt de aantrekkelijkheid van het gebied toe. Op het Bolwerk ontstaat ook ruimte voor de realisatie van een jongeren hang-out, zodat ook voor deze doelgroep ruimte is om elkaar op een aantrekkelijke locatie te ontmoeten (gedacht wordt aan een festivalsfeer). 

Om dit doel te bereiken wordt de openbare ruimte in het plangebied opgewaardeerd. Hierbij moet onder andere worden gedacht aan: 

• Een openbaar toegankelijk groen dakplein met een open theaterruimte en overdekte zitplekken voor ontmoeting. 

• Een directe aansluiting tussen het groene dakplein en het te realiseren hotel (lobby). 

• Een (deels) transparant gebouw met horeca en ruimte voor maatschappelijke activiteiten. 

• Uitnodigend vormgegeven trappen die het verhoogde groene dakplein verbinden met zowel het Bolwerk, de Singel als de Koemarkt en die de mogelijkheid bieden om te verblijven.

• Het beter zichtbaar maken van de achtergelegen singel en het historisch Bolwerk. 

• Het realiseren van een promenade over het water om het groen van de singel beter te kunnen ervaren.  

Omdat het groene dakplein (exclusief elementen) op de garage zit is 50% van het dak aan de garage toegerekend en een deel van de werken zit in de grondexploitatie. Er resteert een deel dat niet aan de vastgoedontwikkeling en de parkeeropbrengsten kan worden toegerekend. Dat deel van de herinrichting van de openbare ruimte hebben we vertaald naar 2 kredietaanvragen:

1. Groen dakplein Schapenmarkt € 4.113.000

2. Herinrichting Bolwerk € 740.000

Alles conform het raadsbesluit (1605488) voor de goedkeuring van de grondexploitatie van de Schapenmarkt. Voor de dekking wordt een beroep gedaan op de stelpost Investeringsagenda. Voor de kapitaallasten is uitgegaan van 40 jaar afschrijving.

12. Beschikbaar in jaarschijf 2026

De kapitaallasten van de gevraagde kredieten worden voor de jaren 2026 en verder gedekt uit de stelpost investeringsagenda. Door de actualisatie van het IHP2025 is er in de eerste jaren sprake van vrijval, die een bijdrage levert aan het begrotingssaldo. Voor het jaar 2027 valt de stelpost vrij en voor het jaar 2028 kan dit worden gedekt uit de stelpost. In het jaar 2029 is het bedrag hoger dan de reguliere jaarschijf van € 925.000. Daarmee wordt de ruimte voor de volgende jaren minder.

I. Dekkingsplan

De Deskundigencommissie Hervormingsagenda Jeugd (Commissie-Van Ark) adviseert dat het Rijk de helft van de tekorten op de jeugdzorg van 2023 (€ 628 miljoen) en 2024 (€ 828 miljoen) compenseert. De gemeenten zouden dus € 728 miljoen compensatie voor 2023 en 2024 moeten krijgen. Aan de hand van dit adviesrapport is de financiële compensatie voor Purmerend ingeschat, wat mogelijk toegevoegd kan worden bij de meicirculaire 2025. Overigens is dit geen garantie dat dit bedrag ook daadwerkelijk wordt ontvangen in het gemeentefonds.

J. Beleidskeuze noodzakelijk

Dit betreft voorstellen die naar de mening van het college noodzakelijk zijn voor de groei, voor het welzijn van onze inwoners en de slagkracht van de organisatie.

1. Uitbreiding omgevingsteam/ondermijning (tijdelijke formatie 1 fte)

Het Omgevingsteam is belast met het voorbereiden van juridische besluiten op het gebied van veiligheidszaken, zoals sluiting van panden, gedragsaanwijzingen en verblijfsontzeggingen. De rechterlijke toetsing van deze besluiten wordt steeds strenger, wat vraagt om zorgvuldige voorbereiding. Ook staat het Omgevingsteam onder toenemende druk door de voortdurende ontwikkeling van jurisprudentie en een stijging in het aantal zaken die leiden tot bezwaar en beroep. Deze ontwikkelingen vereisen zorgvuldige juridische voorbereiding en snelle besluitvorming om juridische vertragingen te voorkomen. Bovendien heeft de toename van (gewelds)incidenten geleid tot capaciteitsproblemen bij de handhaving, vooral tijdens plotselinge incidenten of bij afwezigheid van medewerkers.

In 2024 is tijdelijke capaciteit ingehuurd om de werkdruk te verlichten. Echter, gezien de blijvende ontwikkelingen en de noodzaak voor een structurele oplossing, wordt voorgesteld om voor 2 jaar een Juridisch Adviseur Handhaving OOV/Ondermijning (1 fte) aan het Omgevingsteam toe te voegen. Deze tijdelijke uitbreiding biedt ruimte om de effecten van externe ontwikkelingen te evalueren en een definitieve oplossing te implementeren.

2. Uitbreiding formatie budgetbeheer (formatie 1 fte)

Oorspronkelijk was er 1 formatieplaats toegewezen voor het uitvoeren van budgetbeheer voor inwoners die daarin behoefte hebben. Sinds 2020 is gebleken dat het aantal inwoners dat gebruikmaakt van budgetbeheer zodanig is toegenomen dat er 2 formatieplaatsen nodig zijn om de werkzaamheden adequaat uit te voeren. Deze extra capaciteit is sindsdien boven de oorspronkelijke formatie ingezet. Het aantal inwoners dat een beroep doet op budgetbeheer blijft stijgen, wat een structurele uitbreiding van de formatie met 1 fte noodzakelijk maakt.

3. Opstellen inclusie- en vrijwilligersbeleid

Het inclusie- en vrijwilligersbeleid van onze gemeente moet ernaar streven om een samenleving te creëren waarin iedereen gelijke kansen krijgt en zich actief kan inzetten voor anderen. Door een cultuur van waardering, respect en ondersteuning te creëren, kunnen we de kracht van vrijwilligers benutten en tegelijkertijd de sociale cohesie en inclusie binnen onze gemeenschap versterken. Het is van groot belang dat we samen met inwoners, maatschappelijke organisaties en andere betrokkenen werken aan het realiseren van deze doelen. Hiervoor wordt incidenteel budget gevraagd voor de jaren 2025 en 2026.

4. Uitbreiding formatie onderwijsbeleid (formatie 1 fte)

Per 1 januari 2026 treedt de Wet van school naar duurzaam werk in werking, wat de gemeente extra verantwoordelijkheden geeft in het begeleiden van voortijdige schoolverlaters (VSV'ers). Deze wet verplicht scholen, doorstroompunten en gemeenten tot intensieve samenwerking om jongeren tot 27 jaar effectief te ondersteunen bij de overgang van onderwijs naar werk.

Om deze taak adequaat uit te voeren, is een grondige voorbereiding en nauwe samenwerking binnen de gemeente en met de regio Zaanstreek-Waterland essentieel. Binnen het onderwijsbeleid zijn al extra taken opgepakt, zoals het opstellen van een meerjarenplan en het intensiveren van de samenwerking binnen regionale overleggen. Het huidige team onderwijsbeleid beschikt niet over voldoende capaciteit om de benodigde inzet te leveren. Daarom is het voorstel om extra formatie (1 fte) beschikbaar te stellen. Hierdoor kunnen we effectiever en sneller integraal beleid ontwikkelen, jongeren eerder bereiken en hen gericht ondersteunen om uitval te voorkomen.

5. Uitbreiding formatie overstijgend adviseur zorg en veiligheid (formatie 1 fte)

De gemeente Purmerend wordt steeds vaker geconfronteerd met complexe vraagstukken waarbij zorg en veiligheid samenkomen, zoals bij personen met psychische aandoeningen die overlast veroorzaken of jongeren die zowel hulp als bescherming nodig hebben. De huidige structuur kent afzonderlijke adviseurs voor het maatschappelijk domein en veiligheid, wat leidt tot versnippering in beleid en uitvoering. Om deze situatie te verbeteren, is de rol van Adviseur Zorg en Veiligheid essentieel. Deze adviseur zorgt voor strategische afstemming en beleidscoördinatie tussen zorg en veiligheid, wat cruciaal is voor het ontwikkelen van integrale oplossingen bij jeugd-, zorg- en onderwijsvraagstukken.

Daarnaast speelt Purmerend een actieve rol in regionale samenwerkingsverbanden, wat de werkdruk verhoogt. Het structureel beschikbaar stellen van extra formatie (1 fte) is daarom noodzakelijk om deze complexe en samenhangende taken effectief aan te pakken.

6. Areaal uitbreiding wegen op niveau B

Er wordt gevraagd om het beschikbaar stellen van aanvullende exploitatiebudgetten wegen. Om het onderhoudsniveau van de areaaluitbreiding op niveau B te behouden, is vanaf 2025 een structureel budget van circa € 92.000 benodigd.

7. Uitbreiding formatie ten behoeve van Bibob (formatie 1 fte)

Om ondermijnende criminaliteit in Purmerend effectief te bestrijden, is in 2021 het Team Ondermijning Purmerend (TOP) opgericht. Dit team richt zich op het aanpakken van signalen van ondermijnende activiteiten door middel van integrale controles en samenwerkingen met diverse externe partners, zoals de politie en de Omgevingsdienst IJmond.

Daarnaast is er een pilot gestart met het Bibob-instrument voor vergunningverlening, met als doel criminele activiteiten te voorkomen bij de verstrekking van vergunningen. Voor 2024 en 2025 is budget beschikbaar gesteld om Bibob nadrukkelijker in te zetten. De verwachting is dat deze inzet ook in 2025 en de daaropvolgende jaren positieve resultaten oplevert. Uiteindelijk moet dit bijdragen aan het ontmoedigen van criminelen die zich in Purmerend willen vestigen. Om deze aanpak structureel te verankeren, wordt voorgesteld om de Bibob-specialist permanent in de organisatie op te nemen. Dit vereist een uitbreiding van 1 fte. Deze stap is essentieel om continuïteit en effectiviteit te waarborgen in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit.

8. Schaalophoging van integrale buitengewoon opsporingsambtenaar (boa’s) naar senior boa's (formatie 5,62 fte)

Het aantal senior functies bij team Handhaving is niet in verhouding met de toegenomen taken en bevoegdheden. Het werk is complexer geworden, wat invloed heeft op de aansturing, werkdruk en ontwikkeling van medewerkers, vooral gezien de vergrijzing en uitstroom. Functies zijn lastig in te vullen, en Boa’s die taken van uitgevallen collega’s overnemen, moeten zich ook kunnen doorontwikkelen. Momenteel zijn er 6,38 fte senior handhavers, maar dit moet worden verhoogd naar 12 fte om aan de verzwaring van taken en verantwoordelijkheden te voldoen. De groeiende complexiteit van het werk en de zorg over het behoud van het team maken dit noodzakelijk. Het creëren van meer senior functies is essentieel voor de stabiliteit van het handhavingsteam. Hiervoor is een structureel budget van € 51.000 nodig in 2026 oplopend naar € 55.000 in 2029.

9. Programma Binnenstad 2026-2027 (visie- en uitvoeringsprogramma)

Op 22 december 2022 is het programma Binnenstad (visie en uitvoeringsprogramma) goedgekeurd. Zoals afgesproken door de raad, worden de projecten uit het uitvoeringsprogramma en de investeringsagenda opgenomen in de voorjaarsnota 2023-2027, waarvoor incidentele middelen zijn beschikbaar gesteld. Gezien de voortgang van het programma, zoals door de raad vastgesteld, worden de incidentele budgetten voor 2026 en 2027 aangevraagd om het programma Binnenstad voort te zetten.

Voor 2026 wordt het volgende incidentele budget aangevraagd:

• € 90.000 voor het stimuleren van sport, spelen en ontmoeten,

• € 30.000 voor onderzoekskosten met betrekking tot de aankoop en transformatie van fietsenstallingen,

• € 200.000 voor de aankleding en vergroening van de openbare ruimte.

Het totale aangevraagde budget voor 2026 bedraagt €320.000.

Voor 2027 wordt het volgende aangevraagd:

• € 90.000 voor het stimuleren van sport, spelen en ontmoeten,

• € 150.000 voor programmakosten,

• € 175.000 voor de verdere aankleding van de openbare ruimte,

• € 50.000 voor het verder ontwikkelen van het verhaal van de binnenstad om meer bezoekers, toeristen en ondernemers aan te trekken.

• € 166.024 voor de salariskosten van het programmateam Binnenstad.

Het totale aangevraagde budget voor 2027 bedraagt € 631.024.

10. Uitbreiding formatie (1 fte) en werkbudget Economie

De gemeente verwacht de komende jaren hogere inkomsten door nieuwe aanbestedingen voor abri's, lichtmastreclame, reclamedisplays, billboards en rotondereclame. In de begroting is al rekening gehouden met € 200.000 aan reclame-inkomsten. Deze inkomsten nemen naar verwachting toe met € 271.000 extra in 2026, met verdere stijgingen in de daaropvolgende jaren.

Voorgesteld wordt een deel van deze extra inkomsten in te zetten voor (1) het beheer van de reclameobjecten en (2) het uitvoeren van activiteiten die behoren tot de kerntaken van Economie. Deze activiteiten zijn essentieel voor het realiseren van de doelstellingen uit de Visie Recreatie en Toerisme 2040 en het Uitvoeringsprogramma van de Economische Visie. Beide programma's lopen af respectievelijk in 2026 en 2025. Door bestaand beleid structureel te financieren in plaats van incidentele middelen te gebruiken, wordt de continuïteit, doeltreffendheid en doelmatigheid van het beleid versterkt. Dit vermindert de afhankelijkheid van incidentele middelen en zorgt voor een stabielere en voorspelbaardere uitvoering van beleidsactiviteiten. De extra reclame inkomsten worden als volgt ingezet: onderhoud reclameobjecten, extra werkbudget economie en formatie uitbreiding werelderfgoed (0,5 fte) en recreatie en toerisme (0,5 fte). Het restant wordt toegevoegd aan het begrotingssaldo.

11. Continuering uitvoering economische visie en gebiedsontwikkelingen

Aangezien de looptijd van het Uitvoeringsprogramma Economische Visie 2025 eindigt in 2025, is het noodzakelijk om de uitvoering van de visie voort te zetten. Om de beleidscontinuïteit te waarborgen, worden uitvoeringsmiddelen voor de Economische Visie aangevraagd voor de jaren 2026 en 2027. Het aangevraagde budget dekt de benodigde middelen voor de 4 pijlers van de Economische Visie:

1. Innovatieve voedselkamer en Werelderfgoed Beemster

2. Stimulering arbeidsmarkt, onderwijs en campusontwikkeling

3. Centrumontwikkeling en voorzieningen

4. Circulaire economie en bedrijventerrein

In totaal wordt een incidenteel uitvoeringsbudget van € 110.000 per jaar voor 2026 en 2027 aangevraagd. Deze investering is essentieel om de doelstellingen van de Economische Visie te realiseren en bij te dragen aan de economische ontwikkeling van de regio.

12. Aanloopkosten Regiodeal

Als gemeente spelen wij een belangrijke rol in het begeleiden en faciliteren van de regiodeal. We werken samen met onze partners om de eerste stappen te zetten en de noodzakelijke aanloopkosten te dekken. Hierbij is het belangrijk dat we transparant omgaan met de besteding van deze middelen, zodat alle betrokken partijen een duidelijk overzicht hebben van de investeringen die worden gedaan. Voorgesteld wordt hiervoor incidenteel € 100.000 beschikbaar te stellen.